Zaburzenia polegające na uporczywym zgłaszaniu skarg somatycznych pomimo zapewnień lekarzy o braku ich fizycznej podstawy są bardzo powszechnym zjawiskiem. Jeśli współistnieją jakieś choroby, to zwykle nie wyjaśniają one ani natury, ani nasilenia objawów, ani związanego z nim cierpienia i zaabsorbowania pacjenta. Dawniej ta grupa zaburzeń określana była mianem „nerwic narządowych”: „nerwica serca”, „nerwica żołądka”. Skargi pacjentów są wielorakie, nawracające, objawy mogą dotyczyć wszystkich części i układów ciała. Do najczęstszych należą skargi dotyczące układu trawiennego, nieprzyjemnych doznań (np. swędzenie, pieczenie, drętwienie, mrowienie) lub wykwitów skórnych. Często współistnieje depresja i lęk, a także uzależnienie od środków uspokajających, nasennych i przeciwbólowych. Przebieg zaburzenia jest zazwyczaj przewlekły.

W bólu psychogennym główną skargą jest silny, absorbujący chorego i niepokojący ból. Nie można wyjaśnić go przyczyną somatyczną. Występuje on w związku z konfliktem emocjonalnym lub problemami psychospołecznymi ale pacjent nie przyjmuje takiej interpretacji. Chory skupia uwagę na bólu a jego funkcjonowanie w rodzinie, życiu towarzyskim i zawodowym jest upośledzone. Ból nie jest symulowany, pacjent rzeczywiście cierpi i pozostaje pod opieką lekarzy różnych specjalności. Chorzy tacy mogą nadużywać leków i alkoholu, pojawiają się u nich objawy depresji.